| Συμπληρώνονται σήμερα 100 χρόνια από τότε που στο φρούριο του Φιρκά στο Χανιώτικο λιμάνι, οι Κρήτες είδαν με δακρυσμένα μάτια στους κυματισμούς της γαλανόλευκης το όνειρο αιώνων να γίνεται πραγματικότητα, γράφοντας και το τέλος τόσων αγώνων για τη Λευτεριά τους. Σήμερα είναι μέρα ιστορικής μνήμης που μας δείχνει το δρόμο του χρέους, είναι μια μέρα ευγνωμοσύνης και τιμής για όσους αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για τη λευτεριά αυτού του τόπου κληροδοτώντας μας άφθαρτα αγαθά και διαχρονικές αξίες που εκείνοι ανέδειξαν με εκατόμβες θυσιών. Τα πέτρινα χρόνια της τελευταίας ξενικής κατοχής καλύπτουν το χρονικό διάστημα 1669-1898, και σηματοδοτούνται από πλήθος επαναστατικών εξεγέρσεων κατά του Τούρκου δυνάστη. Ο ζυγός βαρύς. Τα μέτρα του κατακτητή σκληρά. Η συμπεριφορά απάνθρωπη. Τα δεινά αβάστακτα. Οι φορολογίες εξαντλητικές. Από κάποιες ρωγμές που δημιουργούν αυτές οι πιεστικές καταστάσεις εκτινάσσεται ο θυμός και οι ηφαιστειακές εκρήξεις της κρητικής ψυχής. Η περιπετειώδης πορεία του κρητικού λαού στο διάβα του χρόνου, γέννησε μέσα τις τρίδυμες και ομογάλακτες λέξεις Ελευθερία - Θάνατος - Ένωση. Χτυπημένες και οι τρεις ομοούσιες αυτές λέξεις στο αμόνι των αγώνων και των θυσιών, έχουν κατασταλάξει ως ειδικό βάρος μέσα στην ψυχή του κρητικού, κι έχουν φωλιάσει ως ιερό πάθος μέσα του. Ακολουθούν άλλωστε το δρόμο που έχουν χαράξει οι ένδοξες πατρογονικές καταβολές. Με την κατάκτηση της Κρήτης από τους Τούρκους, οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες στο Νησί αλλάζουν σημαντικά. Νέες συνθήκες ζωής διαμορφώνονται, συνδεδεμένες στενά με τη θρησκευτική και κοινωνική οργάνωση του κατακτητή. Η πόλη των Χανίων ορίζεται έδρα Τούρκου Πασά. Η επανάσταση του Δασκαλογιάννη - Βλάχου το 1770 και το αποτρόπαιο τέλος που του επεφύλαξαν οι Τούρκοι (τον έγδαραν ζωντανό) αλλά και όλες οι επαναστάσεις κατά τον ταραγμένο 19ο αιώνα, επηρέασαν τόσο τις κοινωνικοπολιτικές δομές της Κρητικής ζωής, όσο και τις εξελικτικές διαδικασίες στον διοικητικό και πολιτιστικό τομέα. Η δεύτερη περίοδος της Τουρκοκρατίας αρχίζει με την επαναφορά της Κρήτης στους Τούρκους, ενώ στα μέσα του 19ου αιώνα τα Χανιά καθιερώνονται ως πρωτεύουσα του Νησιού, λόγω των συχνών επαναστάσεων στο χώρο της Δυτικής Κρήτης, γεγονός που επηρεάζει σοβαρά την εξέλιξη της πόλης. Το 1841 ξεσπά το Κίνημα του Χαιρέτη και το 1859 το Κίνημα του Μαυρογένη, με το οποίο οι Κρήτες πετυχαίνουν να κατέχουν ελεύθερα όπλα, να ασκούν τη λατρεία και να γίνεται σεβαστή η θρησκεία τους, καθώς και τη σύσταση Χριστιανικών Δημογεροντιών που είχαν αρμοδιότητα σε θέματα παιδείας, κοινωνικής πρόνοιας, κληρονομικού και οικογενειακού δικαίου. Ακολουθεί η τριετής επανάσταση 1866 – 1869, καθώς και η επανάσταση του 1877 - 1878 που φέρνει και την περίφημη Σύμβαση της Χαλέπας το 1878, που αποτελεί ορόσημο στην ιστορία της Κρήτης, παρά το γεγονός ότι προνόμια προς τους Κρήτες παραχωρούνται ή ανακαλούνται από την Πύλη και η σκληρή δουλεία παραμένει προκαλώντας αντιδράσεις και συνεχείς επαναστάσεις και μεταγενέστερα, ενώ στις 11 Μαϊου 1896 ο πληθυσμός των Χανίων υφίσταται μεγάλη σφαγή, όπως άλλωστε τον επόμενο χρόνο 1897. Η τελευταία επανάσταση σημαδεύεται από το επεισόδιο της 9ης Φεβρουαρίου 1897 με τον Σπύρο Καγιαλέ, ζωντανό κοντάρι της σημαίας του Eπαναστατικού Στρατοπέδου Ακρωτηρίου, στον Προφήτη Ηλία. Οι Μεγάλες Δυνάμεις της Ευρώπης όμως, γνωρίζοντας καλά τη στρατηγική σημασία της Κρήτης, είχαν ήδη αποφασίσει τη διεθνή κατοχή του νησιού και στις 20 Μαρτίου του ίδιου χρόνου χωρίζουν το Νησί σε διεθνείς τομείς. Η πρωτεύουσα, τα Χανιά και η γύρω περιοχή τους, γίνεται πολυεθνικός τομέας. Στις 9 Δεκεμβρίου του 1898 και με την εποπτεία των Μεγάλων Δυνάμεων της Ευρώπης, ιδρύεται το Αυτόνομο Κρητικό Κράτος. Τη διοίκηση της νεοσύστατης Κρητικής Πολιτείας, αναλαμβάνει ως Υπατος Αρμοστής, ο Πρίγκιπας Γεώργιος. Εδρα του Αρμοστή και πρωτεύουσα του Κρητικού Κράτους ήταν η πόλη των Χανίων, μεγάλο διοικητικό, πνευματικό, εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο. Η Κρητική Πολιτεία έχει δική της σημαία και νόμισμα - την Κρητική δραχμή - ιδρύεται η Τράπεζα Κρήτης, συντάσσεται το Σύνταγμα του Κρητικού Κράτους, γίνονται εκλογές για την ανάδειξη πληρεξουσίων, αρχίζει να εκδίδεται η Επίσημη Εφημερίδα της Κρητικής Πολιτείας και δημιουργείται η Κρητική Χωροφυλακή. Συγκροτείται το Συμβούλιο του Ηγεμόνα και συνιστώνται πέντε Ανώτερες Διευθύνσεις, αντίστοιχες με τα σημερινά Υπουργεία: Οικονομικών, Εσωτερικών, Δημοσίας Εκπαιδεύσεως και Θρησκευμάτων, Συγκοινωνιών και Ασφαλείας και τέλος Δικαιοσύνης (με Σύμβουλο-Υπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο). Η σύγκρουση του Αρμοστή με τον επί της Δικαιοσύνης Σύμβουλό του Ελευθέριο Βενιζέλο έχει ως επακόλουθο το Κίνημα του Θερίσου και την αποχώρηση του Γεωργίου το 1906. Επόμενος Αρμοστής είναι ο Αλέξανδρος Ζαϊμης. Από της 25ης Σεπτεμβρίου 1908 τα μέλη της Κυβερνήσεως της Κρήτης είχαν δώσει όρκο ενώπιον του Επισκόπου Κυδωνίας και Αποκορώνου στο όνομα του Βασιλέως των Ελλήνων. Η Κρητική Βουλή με τη σειρά της είχε επικυρώσει τα ψηφίσματα της Ένωσης, εξέδωσε επίσης δικό της πανηγυρικό ψήφισμα και προχώρησε στην κατάργηση της Αρμοστείας. Το Κρητικό Σύνταγμα καταργήθηκε και εισήχθη το Ελληνικό. Αλλά η Ελληνική Κυβέρνηση, για να αποφύγει τις αντιδράσεις της Τουρκίας και τις διεθνείς περιπλοκές, δεν προχώρησε στην επίσημη αναγνώριση της Ένωσης. Οι Κρήτες υπέστειλαν τη σημαία της Αυτονομίας και ύψωσαν στο φρούριο Φιρκά την Ελληνική. Οι Μεγάλες Δυνάμεις απαίτησαν την υποστολή της, εφόσον η ενέργεια εθεωρείτο αντίθετη με το διεθνή χαρακτήρα του αυτόνομου καθεστώτος της Κρήτης. Η Κρητική Κυβέρνηση παραιτήθηκε αλλά η σημαία, παρά τις σχετικές εντολές των Ευρωπαίων προξένων και εφόσον δεν βρέθηκε Κρητικός να την υποστείλει, καταβιβάσθηκε βίαια στις 18 Αυγούστου 1909, με την αποκοπή του ιστού της από άγημα ανδρών του ευρωπαϊκού στόλου. Το 1910, ο Βενιζέλος καλείται και αναλαμβάνει τις τύχες της Ελλάδας. Κατά τα επόμενα χρόνια, η Κρήτη διοικήθηκε από τριμελείς επιτροπές, αλλά οι Κρήτες βουλευτές δεν γίνονταν δεκτοί στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Η Αρμοστεία στην Κρήτη καταργείται σιωπηρά και ακολουθείται από τη Γενική Διοίκηση, με πρώτο Γενικό Διοικητή το Στέφανο Δραγούμη. Το Κρητικό Ζήτημα έληξε με την ευτυχή κατάληξη των Βαλκανικών Πολέμων. Η ΄Ενωση είχε ήδη πραγματοποιηθεί στη πράξη, όταν στις 14 Φεβρουαρίου 1913 αφαιρέθηκαν από το φρούριο της Σούδας οι σημαίες των Μεγάλων Δυνάμεων και της Τουρκίας. Με το ΄Αρθρο 4 της Συνθήκης του Λονδίνου (30/5/1913) ο Σουλτάνος παραιτήθηκε των δικαιωμάτων του στην Κρήτη, παραχωρώντας τα στις Μεγάλες Δυνάμεις, ενώ με ιδιαίτερη Συνθήκη μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (1/11/1913) παραιτήθηκε επίσης κάθε δικαιώματος επικυριαρχίας στο Νησί. Το πρωί της 1ης Δεκεμβρίου του 1913, ημέρα Κυριακή, έξω από το λιμάνι των Χανίων αγκυροβόλησε ο Ελληνικός στόλος με τη ναυαρχίδα του, το θρυλικό θωρηκτό «Αβέρωφ», υπό το ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη. Στην αποβάθρα του λιμανιού αποβιβάστηκαν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α', ο διάδοχος πρίγκιπας Γεώργιος, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Βουλής Ζαβιτσάνος και πολλοί αξιωματούχοι του Ελληνικού κράτους. Τους υποδέχτηκαν ο Λουκάς Κανακάρης Ρούφος, Γενικός Διοικητής Κρήτης, ο Επίσκοπος Κυδωνίας και Αποκορώνου Αγαθάγγελος, ο Δήμαρχος Χανίων Μανώλης Μουντάκης, οι γηραιοί αγωνιστές των Κρητικών επαναστάσεων, ο Γενικός Αρχηγός Κυδωνίας Χατζή Μιχάλης Γιάνναρης, και ο Αρχηγός Λάκκων Αναγνώστης Μάντακας, μαζί με πολλούς οπλαρχηγούς και αγωνιστές, αλλά και πλήθος λαού απ' όλο το νησί. Από την αποβάθρα σχηματίστηκε πομπή που κατέληξε στο Μητροπολιτικό Ναό των Εισοδίων, όπου τελέστηκε δοξολογία. Μετά σχηματίστηκε και πάλι πομπή, με επικεφαλής τους επισήμους και όλοι μαζί, βαδίζοντας αργά και επιβλητικά, στο στολισμένο με μυρτιές και δάφνες λιμάνι των Χανίων, ανέβηκαν στο εσωτερικό του φρουρίου του Φιρκά. Στη βορειοανατολική γωνία του φρουρίου υπήρχε ο ιστός της σημαίας. Ο λιμενάρχης Χανίων Γεώργιος Κουρκούτης έδεσε την ελληνική σημαία στο σχοινί του ιστού και παρέδωσε το σχοινί στο βασιλιά για να την υψώσει. ΄Ηταν η ίδια Ελληνική σημαία που είχε καταβιβασθεί βίαια από τον στόλο των Μεγάλων Δυνάμεων το 1909 και είχε διαφυλαχθεί από τον Γενικό Αρχηγό Κυδωνίας Χατζη Μιχάλη Γιάνναρη. Ο τελευταίος την είχε προσκομίσει, ύστερα από σχετικό έγγραφο των ανακτόρων, την 1η Δεκεμβρίου 1913, για να υψωθεί στον άλλοτε κομμένο ιστό του φρουρίου Φιρκά κατά την επίσημη τελετή της Ένωσης. Ο βασιλιάς, σε ένδειξη σεβασμού και τιμής προς όλους τους αγωνιστές της λευτεριάς της Κρήτης, έδωσε το σχοινί στους αρχηγούς Χατζή Μιχάλη Γιάνναρη και Αναγνώστη Μάντακα και μαζί ύψωσαν την ελληνική σημαία στον ιστό, σύμβολο της ΄Ενωσης της Κρήτης με τη Μητέρα Ελλάδα. Οι δυο μάλιστα αγωνιστές παρασημοφορήθηκαν την ίδια ημέρα, με το "Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος". Οι λαϊκές εκδηλώσεις για την ΄Ενωση υπήρξαν πρωτοφανείς, μέσα σε κλίμα ενθουσιασμού και απερίγραπτης χαράς, με δεξιώσεις στο Φιλολογικό Σύλλογο "Χρυσόστομος" και το Διοικητήριο, λαμπαδηφορίες και λαϊκά ξεφαντώματα. Μακροσκελή δημοσιεύματα και περιγραφές των τελετών, λεπτό προς λεπτό, καταχωρούνται στις τρεις – διαφόρων πολιτικών αποχρώσεων – εφημερίδες των Χανίων, εκείνη την εποχή. Μετά από τόσους αιώνες ξενικών κατοχών, επαναστάσεων, ηρωισμών και θυσιών στο βωμό της Πατρίδας, η Κρητική ψυχή ντυνόταν για πάντα το γαλάζιο της θάλασσας και το άσπρο της χαράς. Αιώνες αγώνων, αιμάτων και δακρύων είχαν βρει πια την ιστορική, την εθνική δικαίωσή τους. Κι η απελπισμένη κραυγή «Ενωσις ή Θάνατος» στις επαναστατικές σημαίες του παρελθόντος, έγινε τραγούδι αγαλλίασης στην ευλογημένη ώρα της Κρήτης, εμπνέοντας τον Κωστή Παλαμά αργότερα: Της αστραπής και της βροντής η Κρήτη και των κελαϊδισμών και των αγώνων των αιμάτων και των τροπαίων η Κρήτη των τυράννων ακοίμητη φοβέρα η Κρήτη, η Κρήτη…. |
Completed over 100 years since the fortress Bastion in port of Chania , the Cretans viewed with teary eyes at the ripples galanolefkis centuries to dream becomes reality , writing and the end of so many struggles for their freedom . Today is a day of remembrance that shows us the way of debt , it is a day of gratitude and honor for those who fought and sacrificed for the freedom of this land bequeathed us imperishable goods and eternal values revealed that those with carnage sacrifices .The stone of the last years of foreign occupation covering the period 1669-1898 , and marked by numerous revolutionary uprisings against the Turkish oppressors . The yoke heavy. Measures conqueror hard. The inhuman behavior . The plight avastakta . The grueling taxes .Since some cracks that create these stressful situations ejected anger and volcanic eruptions Cretan soul . The checkered course of the Cretan people in the course of time , gave birth to triplets through words and omogalaktes Freedom - Death - Union . Struck and three consubstantial these words on the anvil of fights and sacrifices , are settled as specific gravity within the soul of Crete , and have nested as sacred passion within him.Here also the path outlined by the glorious ancestral origins .With the conquest of Crete by the Turks , the socio-political conditions in the Island changed considerably. New conditions of life are formed , closely associated with the religious and social organization of the conqueror . The city of Chania is defined based Turkish Pasha .The revolution Daskaloyianni - Wallachia in 1770 and the grisly end he has reserved the Turks ( the flayed alive ) and all revolutions during the turbulent 19th century , affected both the social and political structures of Cretan life , and the evolutionary processes in administrative and cultural sector .The second period of Ottoman rule begins with the restoration of Crete to the Turks , while the mid-19th century Chania established as the capital of the island , due to frequent revolutions in the area of western Crete, which seriously affects the development of the city .In 1841 he broke the Movement and Chairetis 1859 Movement Blackbeard , with which the Cretans succeed possess weapons freely , to practice worship and respect their religion , and the establishment of Christian Elders who had responsibility for education , welfare , inheritance and family matters .Below is the three- revolution 1866 - 1869 , and the Revolution of 1877 - 1878 which brings the famous Convention Chalepa in 1878 , marking a milestone in the history of Crete , despite the fact that privileges granted to the Cretans and withdrawn from the Gate and the hard work is still causing reactions and constant rebellions and later, while on 11 May 1896 the population of Chania is great slaughter , like next year 1897 .The last revolution marked by the incident of February 9, 1897 by Spyros Kagiale , vibrant flagpole Epanastatikou of Camp Verde , the Prophet Elijah. The Great Powers of Europe , however , well aware of the strategic importance of Crete , had already decided the international occupation of the island and on March 20 the same year, divide the island into international areas . The capital , Chania and the surrounding area , include a multinational sector .On December 9, 1898 and with the supervision of the Great Powers of Europe , founded the Autonomous Cretan State. The administration of the newly Cretan State , takes over as High Commissioner , Prince George . Commissioner and Chair of the Cretan State capital was the city of Chania , large administrative, intellectual , commercial and industrial center .The Cretan State has its own flag and currency - the drachma Cretan - founded the Bank of Crete , drafted the Constitution of the Cretan State, are elections for representatives, circulation commences the Official Journal of the Cretan State and created the Cretan Gendarmerie . Established the Council and Ruler recommended five above address corresponding to the current Ministries of Finance , Interior, Public Education and Religious Affairs , Communications and Security and Justice end ( with Director - Minister Eleftherios Venizelos ) .The conflict with the Commissioner for Justice Adviser Eleftherios Venizelos has as a consequence the Movement Therisso and the departure of George in 1906 . Next is Commissioner Alexander Zaimis .Since the September 25, 1908 the members of the Government of Crete had sworn an oath before the Bishop and Cydonia Apokoronos the name of the King of the Greeks. The Cretan parliament in turn had ratified the resolutions of the Union also issued its own solemn resolution and proceeded to abolish the Commissioner . The Cretan Constitution was repealed , and the Greek .But the Greek Government , to avoid reactions of Turkish and international complications , did not proceed to a formal recognition of the Union. The Cretans ypesteilan flag Autonomy and raised in the Greek fortress Bastion . The Great Powers demanded the lowering of such action if considered contrary to the international character of the autonomous status of Crete . The Cretan Government resigned , but the flag , despite the orders of European consuls and if not found to yposteilei Kritikos , katavivasthike violently on August 18, 1909 , the rate of tissue from male contingent of the European fleet .In 1910 , Venizelos called and makes the fortunes of Greece .In subsequent years , Crete was ruled by a three Cretan deputies but not admitted to the Greek Parliament. The Commissioner in Crete deleted implicitly followed by the General Management , the first Governor-General Stephen Dragoymi . The Cretan Question ended with the successful outcome of the Balkan Wars.The Union had already performed in practice , when on 14 February 1913 were taken from the fortress of Souda flags of Great Powers and Turkey . Article 4 of the Treaty of London ( 30/05/1913 ) Sultan resigned rights in Crete , letting the Great Powers , while special treaty between Greece and Turkey ( 01.11.1913 ) also resigned all rightdomination on the island .On the morning of December 1, 1913 , a Sunday , outside the port of Chania anchored the Greek fleet flagship , the legendary battleship " Averof" , under Admiral Paul Kountouriotis .In the dock of the port landed King Constantine I , the successor to Prince George , Prime Minister Eleftherios Venizelos, President of the Greek Parliament Zavitsanos and many officials of the Greek state. They greeted Luke Kanakaris Rufus , Governor General of Crete , Bishop Cydonia and Apokoronos Agathangelos , the Mayor of Chania Manolis Mountakis , the elders agonists Cretan revolutions , the General Chief of Cydonia Hadzi Michalis Yiannaris and Chief Lakki Reader Mandakas , along with many chieftains and fighters , but also many people from all over the island .From the dock formed procession arrived at the Cathedral of the Virgin , which was celebrated thanksgiving . After the procession formed again , led by officials and all together , marching slowly and imposingly in adorned with laurels and myrtles port of Chania , went inside the fortress Bastion .In the northeastern corner of the fort was the flagpole .The harbormaster Chania George Kourkoutis tied the Greek flag on the mast rope and handed the rope to the king to raise .It was the same Greek flag was lowered violent fleet of Great Powers in 1909 and had been maintained by the General Chief of Cydonia Hadji Michael Giannari . The latter had produced upon such document of the palaces , the December 1, 1913 , to rise to sometimes cut tissue Bastion fortress during the official ceremony of the Union.The king , in token of respect and honor to all those fighting for liberation of Crete , gave the rope to the Heads Hadzi Michalis Giannari and Reader Mandaka together and hoisted the Greek flag on the mast, symbol of the union of Crete with Mother Greece .The two fighters was decorated even the same day , with the " Golden Cross of the Saviour ."The popular events for the Union were unprecedented in a climate of excitement and indescribable joy , with receptions at the Philological Association " Chrysostomos " and the Government House, torch and folk sprees . Lengthy reports and descriptions of ceremonies , minute by minute , recorded three - different political hues - newspapers of Chania , at the time.After so many centuries of foreign occupation , revolution, heroism and sacrifice on the altar of the Fatherland , the Cretan soul forever dressed in blue and white sea of joy .Centuries race , blood and tears were no longer find historical , ethnic vindication .And the desperate cry of " Compound or Death " rebel flags in the past , turned into a song rejoicing in the blessed hour of Crete , inspiring Kostis Palamas later :Lightning and thunder Creteand kelaidismon and matchesof blood and trophies Cretetyrants Sleepless bullying Crete, Crete .... |
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου