Την προπαραμονή των Χριστουγέννων την Ημέρα των Αγίων Δέκα στα χωριά της Ανατολικής Κρήτης έσφαζαν τους χοίρους που είχαν ανατραφεί κυρίως με βελανίδια…χουμά και αποφάγια. Από το σφάξιμο του χοίρου δεν πετούσαν τίποτα. Τη γλίνα (το λίπος) το χρησιμοποιούσαν ως ..βούτυρο ενώ έφτιαχναν και ένα γλύκισμα από τον χοίρο την λεγόμενη ξυγκόπιττα.
Τα παραδοσιακά κάλαντα την παραμονή των Χριστουγέννων φέρνουν στους δρόμους πόρτα – πόρτα τους πιτσιρικάδες, που πριν από χρόνια μπορεί να έπαιρναν από το χέρι του νοικοκύρη και της νοικοκυράς ένα κουραμπιέ ή ένα μελομακάρονο, σήμερα βγαίνουν στους δρόμους να τα πουν για να το χαρτζιλίκι τους. Ομάδες παιδιών κρατώντας το παραδοσιακό τρίγωνο, την Κρητική λύρα, ή άλλα μουσικά όργανα χτυπούν τις πόρτες από νωρίς το πρωί μέχρι και αργά το βράδυ.
Στις κουζίνες των σπιτιών τα σύγκλινα το χοιρινό τα εντόσθια στο τηγάνι το ζυμωτό ψωμί το βραστό το Κρητικό πιλάφι, “κυριαρχούν” της γαλοπούλας. Στο τραπέζι τα πατροπαράδοτα μελομακάρονα και κουραμπιέδες που ακόμα και σήμερα πολλές νοικοκυρές εξακολουθούν να παρασκευάζουν στο σπίτι. Επίσης σε πολλά σπίτια συναντά κανείς τα αυγοκαλάμαρα.
Η νηστεία του 40ήμερου τηρείται ακόμα και σήμερα ευλαβικά, ενώ οι εκκλησίες και οι ναοί κατακλύζονται από πιστούς.
Παλιότερα, από την παραμονή των Χριστουγέννων οι γεωργοί οι βοσκοί και οι ναυτικοί έλεγαν “πώς παλεύγουν οι καιροί, και οι αέρηδες ποιος θα γεννηθεί και ποιος θα βαπτισθεί”. Όποιος γεννηθεί όποιος δηλαδή υπερισχύσει και βγει νικητής την ημέρα των Χριστουγέννων, αυτός θα υπερισχύσει μέχρι και τα Φώτα αλλά και ολόκληρο τον καινούργιο χρόνο.
Πιο παλιά το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων στα Χανιά έκοβαν κλαδιά και βλαστούς οι νοικοκυρές και τα πήγαιναν στο σπίτι. Τα έβαζαν σε ποτήρι με νερό και προσμονούσαν να ανθίσουν.
Το “ακοίμητο” τζάκι με τα μεγάλα κούτσουρα εξακολουθεί και τις ημέρες μας να δίνει τον τόνο μιας γιορτής οικογενειακής που όλοι αναζητούν την ευτυχία της γέννησης του νέου χρόνου που έρχεται. Οι παλαιότεροι έλεγαν πώς μέσα από την αθρακιά – την στάχτη- μπορούσαν να μαντέψουν τα μελλούμενα.
Αναπαράσταση της φάτνης στα Χανιά
Στην σπηλιά του Αϊ Γιάννη στην Μαραθοκεφάλα Κισάμου την παραμονή των Χριστουγέννων τελείται Αρχιερατική θεία λειτουργία. Το σπήλαιο πήρε το όνομά του από τη διαμονή και την εκκλησία του Αγίου που βρίσκεται μέσα στο σπήλαιο. Φωτεινό και μεγαλόπρεπο, πανάρχαιο και επιβλητικό έχει χωρητικότητα 3000-4000 ατόμων και τη σπάνια θέα στο κάμπο του Κολυμβαρίου.
Εδώ και μερικά χρόνια, στο σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη, καθιερώθηκε να γίνεται η παραδοσιακή αναπαράσταση της γεννήσεως του Χριστού. Ετσι, ακόμα και σήμερα γίνεται μια υπέροχη αναπαράσταση με αρκετά ζώα δηλαδή πρόβατα, γαϊδουράκια, κατσίκες, άγρια περιστέρια και άλλα ζώα όπως τη νύχτα της γεννήσεως του Χριστού. Εκείνη την νύκτα, επίσης, στο σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη, μαζεύονται πολλοί Χριστιανοί προκειμένου να γιορτάσουν με πολλή αγάπη και πίστη την γέννηση του Χριστού εκείνη την Αγια Νύκτα των Χριστουγέννων. Στο σπήλαιο επίσης, την νύκτα των Χριστουγέννων, καταφτάνουν πολλοί Ιερείς όπου μαζί με τον Μητροπολίτη τελούν τη Θεία Λειτουργία.
Η ατμόσφαιρα είναι πολύ κατανυκτική καθώς στη μέση δεσπόζει η επιβλητική φάτνη με τον Ιωσήφ, την Παναγία, τον νεογέννητο Χριστούλη και ζωάκια που τον ζεσταίνουν με τα χνώτα τους. Τα κεριά ανάβουν και οι ιερείς ψάλλουν ύμνους, όπου στέλνουν το μήνυμα της γέννησης του Κυρίου.
Το χριστουγεννιάτικο ψωμί
Το φτιάχνουν οι γυναίκες με ιδιαίτερη φροντίδα και υπομονή. Το ζύμωμα είναι μια ιεροτελεστία . Χρησιμοποιούν ακριβά υλικά , ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι , ροδόνερο , μέλι , σουσάμι , κανέλα και γαρίφαλα, λέγοντας: “Ο Χριστός γεννιέται , το φως ανεβαίνει, το προζύμι για να γένει.” Πλάθουν το ζυμάρι και παίρνουν τη μισή ζύμη και φτιάχνουν μια κουλούρα.
Με την υπόλοιπη φτιάχνουν σταυρό με λουρίδες απ΄ τη ζύμη. Στο κέντρο βάζουν ένα άσπαστο καρύδι. Στην υπόλοιπη επιφάνεια σχεδιάζουν σχήματα με το μαχαίρι ή με το πιρούνι, όπως λουλούδια , φύλλα, καρπούς, πουλάκια. Για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, το Χριστόψωμο είναι ευλογημένο ψωμί. Το κόβουν ανήμερα τα Χριστούγεννα, δίνοντας πολλές ευχές. Απαραίτητος επάνω, χαραγμένος ο σταυρός. Γύρω – γύρω διάφορα, διακοσμητικά σκαλιστά στο ζυμάρι ή πρόσθετα στολίδια. Αυτά τόνιζαν το σκοπό του χριστόψωμου και εξέφραζαν τις διάφορες πεποιθήσεις των πιστών.
Την ημέρα του Χριστού, ο νοικοκύρης έπαιρνε το χριστόψωμο, το σταύρωνε, το έκοβε και το μοίραζε σ’ όλη την οικογένειά του και σε όσους παρευρίσκονταν στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Μερικοί, εδώ βλέπουν ένα συμβολισμό της Θείας κοινωνίας. Όπως ο Χριστός έδωσε τον άρτον της ζωής σε όλη την ανθρώπινη οικογένειά του. Γύρω από το χριστόψωμο υπάρχουν και άλλες παραδόσεις.
Αναφέρονται στην ενότητα της Εκκλησίας και των λαών, με συμβολικό πρότυπο την ένωση των κόκκων του σίτου σ’ ένα ψωμί.
Οι λαοί κάποτε θα ενωθούν μ’ ένα ποιμένα το Χριστό. Από τις προετοιμασίες της παραμονής των Χριστουγέννων πιο χαρακτηριστική είναι εκείνη που αναφέρεται στο ζύμωμα του χριστόψωμου. Κατά τόπους φτιάχνεται σε διάφορες μορφές και έχει διαφορετικές ονομασίες όπως: “το ψωμό του Χριστού”, “Σταυροί”, “βλάχες” κ.ά.” Τα χριστόψωμα, αποτελούν το βασικό ψωμί των Χριστουγέννων και το ευλογημένο, αφού αυτό θα στηρίξει τη ζωή του νοικοκύρη και της οικογένειάς του.
|
2 days before Christmas Day, Ten Saints villages in Eastern Crete slaughtered pigs were bred mainly acorns ... hummus and leftovers . From the slaughtering of pigs did not fly anything. Glyna ( fat ) was used as butter .. and they made a dessert from the pig called xygkopitta .
Traditional carols on Christmas Eve brings the streets door - door youngsters , who years ago may be taking his arm homemaker and a housewife or a Kourabiedes melomakarono , taking to the streets today to say to their pocket money . Groups of children holding the traditional triangle , Cretan lyre , or other musical instruments knocking doors from early morning until late evening .
In the kitchens of houses candied pork giblets in pan bread boiled Cretan pilaf , " dominate " the turkey . At the table the traditional honey cakes and buns that even today many housewives still prepare at home . Also in many homes one finds the avgokalamara .
The 40-day fasting observed even today religiously , while churches and temples overwhelmed by believers.
Previously , on Christmas Eve , farmers , shepherds and sailors say "how palefgoun times , and airs who will be born and who will be baptized ." Anyone born whoever that prevail and emerge victorious on Christmas Day , he will prevail until the lights but the whole new year .
Earliest evening of Christmas Eve in Chania cut branches and shoots housewives and went home . They put them in a glass with water and prosmonousan flourish .
The " vigil " fireplace with large logs and continues to the present day sets the tone of a family celebration that we all seek the happiness of the birth of the new year is coming.The oldest told how through hydrogen carbonate - ash - could guess things to come .
Reconstruction of the manger in Chania
In the cave of St. John in Marathokefala Kisamos Christmas Eve celebrated Divine Liturgy . The cave got its name from the residence and the church of St. inside the cave . Bright and majestic , ancient and majestic seats 3000-4000 people and rarely in plain view Kolymvariou .
For several years , the cave of St. John, was done on the traditional representation of the birth of Christ . Thus , even today is a wonderful representation with several animals ie sheep , donkeys , goats , wild pigeons and other animals like the night of Christ's birth . At night, also , in the cave of St. John, many Christians gather to celebrate with lots of love and faith the birth of Christ that the Holy Night of Christmas. The cave is also the night of Christmas, arriving where many priests with the Bishop are the Divine Liturgy.
The atmosphere is very devout as well in the middle dominates the imposing manger with Joseph , the Virgin Mary, and the newborn animals Hristouli him warm with their breath .The candles are lit and the priests chant hymns , which send the message of the birth of the Lord .
The Christmas bread
The women make with great care and patience . Kneading is a ritual. They use expensive materials , fine sieve flour , rosewater , honey , sesame seeds , cinnamon and cloves , saying : " Christ is born , light up, the leaven to general. " Conjure up the dough and get half the dough and make a loop .
With the rest make cross with strips of dough . In the center put an unbroken nut . The remaining surface design shapes with a knife or fork , like flowers , leaves, fruits , birds .For the Christmas table , the Christmas cake is blessed bread . The cut on Christmas Day , giving many blessings . Supply up, scratched the cross . Around - around various decorative carved in dough or additional decorations . These emphasized the purpose of Christopsomo and expressing the various beliefs of the faithful .
On the day of Christ , the landlord took the Christmas cake , the , crossed the cut and handed out to all his family and to those who attended the Christmas table . Some here see a symbolism of Holy Communion . As Christ gave the bread of life throughout human family. Around the Christmas cake there are other traditions.
Always refer to the Church and the people , a symbolic model compound grains of wheat in a bread .
Folks will sometimes join with a shepherd Christ . Since the preparations of Christmas Eve most characteristic is that referred to kneading Christopsomo . Locally made in various forms and has different names such as: " the psomo of Christ " , " Crosses " , " VLACHA " etc. " Christopsoma provide the key Christmas bread and blessed , since that would sustain life the landlord and his family . |
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου