Κρητική διατροφή / Cretan Diet

Η Κρήτη έχει μια από τις αρχαιότερες και πιο εύγευστες γαστριμαργικές παραδόσεις στον κόσμο, μια παράδοση γεύσεων, αρωμάτων, υλικών και τεχνοτροπιών που ξεκινά από τα προϊστορικά χρόνια και φθάνει μέχρι σήμερα. Στη διεθνή επιστημονική κοινότητα γίνεται όλο και περισσότερη συζήτηση στην αναζήτηση της ιδανικής δίαιτας για την προαγωγή της υγείας. Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνια αντικείμενο μελέτης, αφού η πλειοψηφία των ερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ως το πιο χαρακτηριστικό και ποιοτικά υψηλό παράδειγμα μεσογειακής διατροφής. Διαπιστώθηκε ότι οι κάτοικοι της Κρήτης έχουν τους χαμηλότερους δείκτες θνησιμότητας και τα πιο μικρά αναλογικά και σε παγκόσμια κλίμακα ποσοστά θνητότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνους. Ποιο είναι όμως το μυστικό της κρητικής διατροφής; Η απάντηση είναι ότι οι Κρητικοί τρέφονται με τα προϊόντα που παράγει η γη τους, δηλαδή τρώνε άφθονα κηπευτικά, χόρτα και λαχανικά, όσπρια και φρούτα, αρωματίζουν το φαγητό τους με βότανα και φυτά από τα βουνά του νησιού, όπως θυμάρι και βασιλικό, ενώ σχεδόν πάντα συνοδεύουν το φαγητό με κρασί από τα τοπικά αμπέλια και εξαιρετικά νόστιμο ψωμί, που παραδοσιακά είναι ζυμωτό. Άλλο χαρακτηριστικό του κρητικού τραπεζιού είναι η ποικιλία των πιάτων, όπου κανένα δεν μονοπωλεί τη γεύση αλλά όλα μαζί συνθέτουν ένα εύγευστο σύνολο. Το σημαντικότερο όμως διατροφικό στοιχείο είναι το λάδι, το οποίο για τους Κρητικούς όπως και για όλους τους λαούς της Μεσογείου, αποτελεί τη βασική πηγή λίπους. Το λάδι αποτελεί τη βάση της κρητικής και ελληνικής διατροφής, και χρησιμοποιείται στα περισσότερα πιάτα εκτοπίζοντας το βούτυρο ή άλλα είδη λαδιού που χρησιμοποιούνται σε άλλες περιοχές του κόσμου. Η θρεπτική αξία του λαδιού είναι τεράστια καθώς αποτελεί το πιο ισχυρό αντιοξειδωτικό της φύσης, προστατεύοντας δηλαδή τον οργανισμό από την οξείδωση και την ανάπτυξη των ελεύθερων ριζών που προκαλούν σοβαρές παθήσεις. Η Κρήτη με το μεσογειακό της κλίμα και τη καλή σύσταση του εδάφους της επιτρέπει στο ελαιόδενδρο όχι μόνο να ευδοκιμεί παντού, τόσο σε πεδινές όσο και σε ορεινές περιοχές, αλλά και να αποδίδει στο λάδι την καλύτερη δυνατή ποιότητά του, με χαμηλή οξύτητα και υπέροχο άρωμα. Το γεγονός ότι οι Κρητικοί ζουν περισσότερο και έχουν τους χαμηλότερους δείκτες στην εμφάνιση ασθενειών φαίνεται να συνδέεται άμεσα με το ότι είναι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές λαδιού παγκοσμίως. Είναι σίγουρο είναι ότι η άριστη υγεία και μακροζωία των Κρητικών οφείλεται στην παραδοσιακή διατροφή τους. Μια διατροφή στην οποία αξίζει να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας και να την ακολουθήσουμε. Η ΙΣΤΟΡΙΑ Η ιστορία της κρητικής διατροφής και της κρητικής κουζίνας χάνεται στα βάθη του χρόνου. Αποτελεί τη συνέχεια μιας παράδοσης που ξεκινά από τη μινωική εποχή και φτάνει ως τις μέρες μας. Από τα ευρήματα των αρχαιολογικών ανασκαφών φαίνεται πως και οι αρχαίοι Κρήτες, οι Μινωίτες, κατανάλωναν πριν από 4000 χρόνια τα ίδια σχεδόν προϊόντα που καταναλώνει και ο σημερινός κρητικός. Στα ανάκτορα της μινωικής εποχής βρέθηκαν τα μεγάλα πιθάρια για το λάδι της ελιάς, τους δημητριακούς καρπούς, τα όσπρια και το μέλι. Και στις διάφορες εικονογραφικές μαρτυρίες βλέπουμε τον απίθανο κόσμο των κρητικών φυτών και βοτάνων. Καθώς περνούσαν οι αιώνες η κρητική κουζίνα συγκέντρωνε την γνώση και την εμπειρία που μεταδιδόταν από γενιά σε γενιά, έτσι που ο Αθηναίος, Έλληνας συγγραφέας των ρωμαϊκών χρόνων, να μας πληροφορεί για δύο εξαιρετικά περίπλοκα και γευστικά γλυκά που παρασκευάζονται στην αρχαία Κρήτη με πετιμέζι και μέλι, με ξηρούς καρπούς, σησάμι και σπόρια παπαρούνας. Στα βυζαντινά χρόνια οι Κρητικοί διατηρούν τις συνήθειες τους και η κουζίνα των αστικών οικογενειών αρέσκεται σε πολύπλοκα εδέσματα, τα οποία πρόσφεραν εξαιρετική γεύση. Ο αγροτικός πληθυσμός εξακολουθεί να στηρίζει την επιβίωση του στη φύση: στα χόρτα, στους καρπούς, στα όσπρια, στην ελιά και το λάδι. Όλα αυτά όμως, τα πλούτιζε με τη δύναμη της γόνιμης φαντασίας. Μπορούσε να μαγειρέψει τα προϊόντα του με πολλούς τρόπους και να τα κάνει γευστικά και νόστιμα. Αυτή η συνήθεια τον βοήθησε πολύ να επιβιώσει κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, όταν το νησί κατακτήθηκε διαδοχικά από τους Άραβες (824-961), τους Ενετούς (1204-1669) και τους Τούρκους(1669-1898). Οι κατακτητές άλλαζαν αλλά δεν άλλαζε η ψυχή, η θρησκεία, η γλώσσα και... η κουζίνα του Κρητικού! Αυτή η συνέχεια δημιούργησε μια παράδοση που αποδεικνύεται σήμερα πολύτιμη μια και η διεθνής επιστημονική κοινότητα κάνει λόγο όχι μόνο για την κρητική κουζίνα αλλά και για το "θαύμα της κρητικής διατροφής"! ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ Επί αιώνες πολλούς η ιστορία της ελιάς και του λαδιού είναι συνδεδεμένη με την μακραίωνη ιστορία της Κρήτης που χιλιάδες χρόνια πριν θεμελίωσε τον Δυτικό πολιτισμό και οριοθετούσε την Ευρωπαϊκή ιστορία. Έχει αναφερθεί ότι η ελιά καλλιεργήθηκε στην Κρήτη γύρω στα 3000 π.χ. Στην αρχαία Ελλάδα ο Διοσκουρίδης και ο Διοκλής ύμνησαν τις ιαματικές της ιδιότητες, ο Αναξαγόρας και ο Εμπεδοκλής ερεύνησαν την ιστορική της διαδρομή. Ο Αριστοτέλης ανήγαγε την ελαιοκομία σε επιστήμη ενώ ο Σόλωνας θέσπισε τον πρώτο νόμο για την προστασία του ελαιόδεντρου σε νομοθετήματα που απαγόρευαν να κόβονται πάνω από δύο δέντρα ελιάς σε κάθε λιόφυτο κάθε χρόνο. Αυτό λοιπόν το ιερό δέντρο, σύμβολο της γνώσης, σοφίας, αφθονίας, ειρήνης, υγείας, δύναμης και ομορφιάς που λατρεύεται επί χιλιάδες χρόνια προτείνουν και προβάλλουν οι σημερινές έγκυρες επιστημονικές έρευνες σαν κυρίαρχο συντελεστή της υγείας και της μακροβιότητας του ανθρώπου. Πολλοί επιστήμονες στα συνέδρια τους ανά τον κόσμο είναι καθοριστικοί και σαφείς. Κυρίαρχο στοιχείο αυτής της υγιεινής διατροφής είναι το ελαιόλαδο, το ελιξίριο αυτό της καλής υγείας, της σωματικής ευρωστίας, της μακροβιότητας Ο χρυσός αυτός καρπός της Κρήτης είναι ο κυριότερος συντελεστής και προστάτης της επί αιώνες πολλούς σιδερένιας υγείας και μακροβιότητας των Κρητικών, αφού σύμφωνα με έρευνες τα κρούσματα καρδιοπαθειών αλλά και καρκίνου στην Κρήτη είναι λιγότερα σε σχέση με άλλες περιοχές και αυτό οφείλεται στην τακτική κατανάλωση ελαιολάδου. Το ελαιόλαδο έχει αποδειχθεί ότι βοηθά: - στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων, στην μείωση της κακής χοληστερίνης ενώ διατηρεί σταθερά τα επίπεδα της καλής χοληστερίνης ή τα ανεβάζει - στο σωστό μεταβολισμό του ανθρώπινου οργανισμού και στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και των οστών των παιδιών. Αποτελεί επίσης πηγή βιταμίνης Ε για μικρούς και μεγάλους η οποία σε συνδυασμό και με τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα που περιέχει βοηθά στην επιβράδυνση του γήρατος. - στην απορρόφηση των βιταμινών από τον οργανισμό χάρη στις πολυφαινόλες που περιέχει. - στην πρόληψη της σκλήρυνσης των αρτηριών - στην διευκόλυνση της λειτουργίας του συκωτιού και στην ανάσχεση της δημιουργίας πέτρας στη χολή. - στη διαιτητική αγωγή του διαβήτη. - στην ενίσχυση του οργανισμού έναντι του καρκίνου. Πολλοί πιστεύουν ότι το ελαιόλαδο είναι περισσότερο παχυντικό σε σχέση με τα σπορέλαια. Όμως είναι αποδεδειγμένο ότι όλα τα λάδια έχουν την ίδια θερμιδική αξία δηλαδή 9KCAL/gr. Επίσης πρέπει να τονίσουμε ότι σε αντίθεση με το παρθένο ελαιόλαδο τα σπορέλαια παράγονται με χημικά μέσα. Αυτή η διατροφική και θεραπευτική του αξία ήταν γνωστή στην Ελλάδα πριν από 6.000 χρόνια Το αρχαιότερο ελαιοτριβείο βρέθηκε στο οροπέδιο των Μεθάνων από τον Δέφνερ το 4.000 π.χ. Οι χρήσεις του εκτός από την διατροφή ήταν πολλές: - Αφού το αρωμάτιζαν με βότανα ( κορίανδρο, κρόκο, κάρδαμο, σχοίνο, κύμινο, μάραθο κλπ) το συσκεύαζαν σε ειδικούς αμφορείς μερικών gr έως 12 lit και το εξήγαγαν σε όλες τις χώρες της Μεσογείου. - Το έδιναν ως έπαθλο σε ποσότητες έως και 5.000 lit στους νικητές των αγώνων σε ειδικούς αμφορείς που απεικόνιζαν το αγώνισμα του νικητή. - Έκαναν επάλειψη στο σώμα τους οι αθλητές για να γίνονται ελαστικοί οι μύες. - Στον Ιπποκράτειο ιατρικό κώδικα συναντώνται παραπάνω από 60 φαρμακευτικές χρήσεις του ελαιολάδου. - Το χρησιμοποιούσαν ως μέσο καλλωπισμού σκέτο ή αρωματισμένο και ως φωτιστικό μέσο σε λυχνάρια φωτίζοντας σπίτια, ναούς και δημόσια οικοδομήματα. Η ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ Η μαγειρική τέχνη στην Κρήτη κινείται με απλούς τρόπους και μέσα : * Οι συνδυασμοί είναι λιτοί και ευρηματικοί. * Τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται είναι πάντα εδώδιμα και εποχιακά. * Στόχος η μέγιστη αξιοποίηση τους και η γευστική ανάδειξη της ατομικότητας τους. * Το ελαιόλαδο είναι η μία και μοναδική λιπαρή ουσία που χρησιμοποιείται από τα Μινωικά χρόνια έως σήμερα. Η ελιά υπήρχε στην Κρήτη από το 3.000π.χ. * Τα άγρια χόρτα τρώγονται συνήθως ωμά ή βραστά. * Τα όσπρια καταναλώνονται συνήθως κατά τη διάρκεια των μεγάλων νηστειών. * Το κρέας προέρχεται συνήθως από κατσίκια, πουλερικά και κατά τη διάρκεια του χειμώνα από χοιρινά. * Τα κατσίκια ακόμα και σήμερα είναι ελεύθερης βοσκής. * Τα ψάρια, τα μαλακόδερμα κλπ. θεωρούνται θαυμάσια εδέσματα. * Τα μπαχαρικά δηλώνουν πάντα διακριτικά την παρουσία τους. * Τα ψωμιά που χρησιμοποιούνται στο καθημερινό φαγητό περιέχουν τουλάχιστον 2 ειδών αλεύρι: σταρένιο και κρίθινο. * Κύριες γλυκαντικές ουσίες ήταν και είναι το πετιμέζι και το θυμαρίσιο μέλι. * Τα γαλακτοκομικά προϊόντα στην Κρητική διατροφή σαφώς και κατέχουν σημαντικότερη θέση και από το κρέας και από το ψάρι. * Σε καμία άλλη κουζίνα του κόσμου τα σαλιγκάρια δεν κατέχουν τη θέση που κατέχουν στην κρητική. * Τα αρωματικά βότανα αξιοποιούνται κυρίως σε διάφορα αφεψήματα και λιγότερο ως αρωματικές ουσίες σε μαγειρικές κατασκευές.

Crete is one of the oldest and tastiest culinary traditions in the world , a tradition of flavors , scents , materials and styles starting from prehistoric times to date arrives . In the international scientific community is becoming more discussion in search of the ideal diet for health promotion . The Cretan diet is the latest year studied , since the majority of research highlights the Cretan cuisine as the most characteristic and high quality example of the Mediterranean diet. Found that the inhabitants of Crete have the lowest mortality rates and the proportionately and worldwide mortality rates from cardiovascular diseases and cancers. But what is the secret of Cretan diet The answer is that the Cretans fed with products produced by their land , that they eat plenty of vegetables , greens , legumes , fruit flavor their dishes with herbs and plants from the mountains of island, such as thyme and basil, and almost always accompany the food with wine from the local vineyards and extremely tasty bread , traditionally baked . Another feature of the Cretan table is the variety of dishes, where no one monopolizes the taste but all together make a delicious whole. The most important nutrient is the oil , which for Cretans as for all the peoples of the Mediterranean, is the main source of fat . The oil is the basis of the Cretan and Greek food and is used in most dishes replacing butter or other types of oil used in other parts of the world. The nutritional value of olive oil is enormous as it is the most powerful natural antioxidant , protecting our body from oxidation and the development of free radicals that cause serious illnesses . Crete with its Mediterranean climate and good soil texture allowing it to not only olive tree flourishes everywhere , both in the plains and mountain areas , but also gives the oil the best possible quality, with low acidity and aroma . The fact that Cretans live longer and have the lowest incidence rates of disease appears to be directly related to that are the biggest consumers of olive oil worldwide. Is certain is that optimal health and longevity of Cretans due to their traditional diet . A diet which is worth turning our attention and to follow. HISTORY The story of the Cretan diet and the Cretan cuisine is lost in the mists of time . Continued a tradition dating from the Minoan era and up to the present day. From the findings of archaeological excavations it appears that the ancient Cretans , the Minoans, consumed 4000 years ago almost the same products they consume and the Modern Cretans . In the palaces of the Minoan period were found large jars for olive oil , the cereal fruits , pulses and honey. And various iconographic testimonies seeing the amazing world of Cretan plants and herbs. As centuries drifted Cretan cuisine gathered knowledge and experience passed down from generation to generation , so that the Athenian , a Greek writer of the Roman period , to inform us of two highly complex and sweets made in ancient Crete with molasses and honey with nuts, sesame and poppy seeds . In the Byzantine period, the Cretans maintain their habits and kitchen urban families likes to complex dishes, their exceptional taste. The rural population still supports the survival of nature : the greens , wrists, legumes, of olive oil. All this however, enriched by the power of the fertile imagination. Could cook products in many ways and make them tasty and delicious . This habit helped him to survive under extreme conditions, when the island was occupied successively by Arabs ( 824-961 ) , the Venetians ( 1204-1669 ) and the Turks ( 1669-1898 ) . The conquerors changed but did not change the soul , religion , language and ... The cuisine of Crete! This then created a tradition that proves a valuable today and the international scientific community refers not only to the Cretan cuisine, but also for the " miracle of the Cretan diet " ! The Cretan Olive Oil For many centuries the history of olive oil is linked to the long history of Crete thousands of years ago founded Western civilization and delimited European history . It is reported that the olive was cultivated in Crete around 3000 BC In ancient Greece Dioscorides and Diocles praised its curative properties , Anaxagoras and Empedocles researched the historical route. Aristotle treat the olives in science while Solon enacted the first law to protect the olive tree on legislation prohibiting be cut over two olive trees in each Liophito every year. So this sacred tree , a symbol of knowledge, wisdom, abundance , peace, health , strength and beauty is worshiped for thousands of years suggest and demonstrate current sound scientific research as a dominant factor in health and longevity of man. Many scientists at conferences across the world are crucial and clear . The dominant feature of this healthy diet is olive oil, this elixir of good health , physical strength, and longevity This gold fruit of Crete is the main factor and protector for many centuries iron health and longevity of the Cretans , since according to research the incidence of heart disease and cancer in Crete is less than in other areas and this is due to the regular consumption of olive oil . Olive oil has been shown to help : - The prevention of cardiovascular diseases , reduce bad cholesterol while maintaining stable levels of good cholesterol or raising - In the proper metabolism of the human body and brain development and bone of children. It is also a source of vitamin E for children and adults which in combination with monounsaturated fatty acids helps slow aging . - Absorption of vitamins in the body due to the polyphenols it contains. - To prevent hardening of the arteries - To facilitate the functioning of the liver and halting the creation of gallstones . - The dietary management of diabetes. - Strengthen the body against cancer . Many believe that the oil is more fattening than other vegetable oils . But it is proven that all oils have the same caloric value, ie 9KCAL/gr. It should also be emphasized that in contrast to the virgin olive seed oil produced by chemical means . This nutritional and therapeutic value was known in Greece 6,000 years ago The oldest mill found in the plateau of methane from the Doefner 4.000 eg Its uses than many diet was : - After flavored with herbs ( coriander , saffron , cardamom , ropes, cumin, fennel, etc.), packaged in special jars some gr to 12 lit and exported to all countries of the Mediterranean. - Gave it as a prize in quantities up to 5.000 lit the winners of competitions in special urns depicting the event of the winner. - They spreads in the body , athletes to become flexible muscles . - The Hippocratic medical code found more than 60 pharmaceutical uses of olive oil. - It was used as a means of beautification plain or flavored and illuminating means illuminating lamps in homes , churches and public buildings . The COOKERY IN CRETE The culinary art in Crete moves with simple ways and means: * These combinations are frugal and resourceful . * The products used are always edible and seasonally. * Towards maximizing the taste and celebrating their individuality . * Olive oil is the one and only fat used by Minoan times until today. The olive was in Crete since 3.000p.ch. * The herbs are usually eaten raw or boiled . * Legumes typically consumed during the long fasts . * The meat usually comes from goats, and poultry during the winter of pork . * The kids still are free range . * Fish, crustaceans etc. are wonderful delicacies. * Spices state always discreet presence. * The bread used in daily food containing at least two types of flour : wheaten and barley . * Main sweeteners were and are molasses and honey . * Dairy products in the Cretan diet clearly are of major importance and the meat and fish. * In no other cuisine in the world snails do not hold their position in the Cretan . * The herbs utilized mainly in different teas and less as a flavoring in cooking structures.